darewit Inkubatory do jaj animar terrarystyka Poid?a, karmid?a, inkubatory, siatki
(zwierz?ta, og?oszenia)
Og?oszenia, zwierz?ta,

Sierpień 2010





Emu i nandu - trochę inne strusie

W dwóch poprzednich numerach fauny&flory przedstawiliśmy strusia afrykańskiego oraz opowiedzieliśmy o podstawach jego hodowli w warunkach zagrodowych. Dzisiaj chcielibyśmy omówić dwa kolejne wielkie, nielotne ptaki - nandu i emu. Potocznie bardzo często nazywa się je "strusiami", jednak nazwa ta nie jest poprawna. Z prawdziwym strusiem afrykańskim łączy je bowiem tylko częściowe zewnętrzne podobieństwo, w rzeczywistości jednak należą do zupełnie innych grup systematycznych


emu Emu - ptaszysko z antypodów
(...)


Nandu - szybkobiegacz z pampasów


"Strusiopodobne" ptaki zamieszkują również kontynent południowoamerykański. Należą one do rzędu Rheiformes obejmującego tylko jedną rodzinę Rheidae z jednym rodzajem - nandu (Rhea) liczącym zaledwie dwa gatunki: nandu szare (Rhea americana) oraz nandu plamiste, zwane też nandu Darwina (R. pennata). Ptaki te ze wyglądu przypominają strusie, są jednak od nich znacznie mniejsze. Nie potrafią latać, ale - na tle innych nielotów - wyróżniają się posiadaniem stosunkowo długich skrzydeł. Sterówki w ogonie uległy zanikowi. Również pozostałe pióra pozbawione są chorągiewek i przypominają - zwłaszcza z daleka - długą sierść. Tułów jest dość masywny, zwieńczony długą, opierzoną szyją z małą głową o dużych oczach okolonych pięknymi rzęsami i mocnym dziobie. Również nogi są długie, na udach upierzone, doskonale umięśnione i zakończone trzema mocnymi palcami z pazurami. Taka budowa ciała czyni z nandu doskonałego i wytrwałego biegacza.


Nandu szare

Nandu szare zamieszkuje rozległe obszary Ameryki Południowej. W zależności od rozsiedlenia geograficznego dzieli się na kilka podgatunków. Rhea americana americana występuje we wschodniej Brazylii. Południe tego kraju zasiedla R. a. araneipes. Z kolei Argentynę zamieszkuje R. a. albescens. W południowo-wschodniej Brazylii oraz w Urugwaju spotykany jest R. a. intermedia, zaś w Paragwaju - R. a. nobilis. Ptaki te dorastają do 150 cm wysokości i takiej samej rozpiętości skrzydeł. Masa ciała wyrośniętych okazów dochodzi do 30 kg (maksymalnie do 40 kg). Samice są nieco mniejsze od samców. Wierzch głowy, kark i grzbiet są ciemne, niemal czarne, pióra na bokach ciała szarawe, zaś brzuch brudnobiały. Niezależnie od podgatunku nandu preferują tereny stepowe. Poza okresem rozrodczym formują średniej wielkości stada liczące do kilkudziesięciu osobników (niekiedy ponad 100 szt.). Często towarzyszą one innym zwierzętom, zarówno dzikim (np. jelenie) jak i udomowionym (bydło, alpaki). Potrafią doskonale biegać wykorzystując swe skrzydła jako stery, dzięki czemu są niebywale zwrotne. Na krótkich odcinkach mogą osiągać prędkość do 60 km/h. Często jednak, zamiast trudzić się ucieczką chowają się w zaroślach rozpłaszczając ciało na podłożu i układając płasko swą długą szyję. Świetnie pływają i chętnie zażywają kąpieli. Są ptakami wszystkożernymi z przewagą diety roślinnej. Zjadają owoce, liście, młode pędy, nasiona, korzonki, a także owady oraz węże, jaszczurki, żaby, gryzonie i inne drobne kręgowce. Są sprawnymi myśliwymi, potrafiącymi chwytać nawet niewielkie ptaki.
W okresie rozrodczym nandu szare formują grupy rodzinne złożone z jednego samca i od 3 do 10 samic. Samiec wydaje w tym czasie charakterystyczne buczące dźwięki używając swego wola jako rezonatora. Wszystkie samice składają jaja do wspólnego gniazda w postaci płytkiego zagłębienia o średnicy ok. 1 m wykopanego w podłożu i wyłożonego suchymi trawami. Łącznie bywa ich do 30 szt. Mają do ok. 13 cm długości i masę do 700 g. Wysiaduje je samiec. Po ok. 40 dniach z jaj wykluwają się pisklęta, które już po kilku godzinach są w stanie nadążyć za stadem. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 2-3 lat.


Nandu plamiste
(...)


Emu i nandu w zagrodzie
(...)




tekst:
dr wet. Joanna Zarzyńska
Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
dr inż. Paweł Zarzyński
Fotografie nandu szarego wykonano w ZOO SAFARI w Borysewie







cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym wydaniu f&f, nr 08/2010 (139)









mniszka

Mniszka przepasana



Charakterystyka
Specyficzną grupę w rodzinie astryldów (Estrildidae) stanowią mniszki. Charakteryzują się dość grubymi dziobami i stonowaną kolorystyką upierzenia. Dymorfizm płciowy zwykle nie występuje lub zaznaczony jest nieznacznie. Barwy tworzące ich szatę to brąz i szarość w różnych odcieniach oraz biel i czerń. Znane są trzydzieści dwa gatunki mniszek, które tworzą rodzaj Lonchura i jeden gatunek z rodzaju Lepidopygia. Czynione są jednak próby zaszeregowania niektórych gatunków do rodzajów: Munia, Heteromunia i Spermestes. Poza mewką japońską, która nie występuje w wolnej przyrodzie, lecz wyhodowana została przez człowieka, a w tworzeniu jej duży udział miał podgatunek mniszki białorzytnej (Lonchura striata swinhoei), są to gatunki mniej popularne w hodowlach od swoich barwniejszych krewniaków. Obiektywnie należy jednak stwierdzić, że niektóre gatunki mniszek, to naprawdę efektowne, przyciągające wzrok obserwatora ptaki. Wielu miłośników i hodowców astryldów podziela ten pogląd i w ostatnich latach zauważa się coraz większe zainteresowanie niektórymi gatunkami. Jednym z nich jest bohaterka niniejszego artykułu, mniszka przepasana.
mniszka Występuje w północnej i wschodniej Australii, w Nowej Gwinei i na okolicznych wyspach. Mniszki przepasane zasiedlają tereny nizinne. Najchętniej przebywają w trzcinowiskach porastających brzegi rzek i jezior oraz mokradła. W okresie lęgowym żyją w parach. Butelkowate gniazdo budują nisko nad ziemią. W zniesieniu zwykle 4-6 jaj, ale niekiedy nawet 8. Wysiadują oba ptaki na zmianę i po 14 dniach klują się gołe, różowe pisklęta z białymi kącikami dziobów. Na wewnętrznej części górnej części dzioba występuje charakterystyczny rysunek podkowy. W wieku 22-24 dni młode ptaki opuszczają gniazdo i nadal przez kolejne 16-18 dni dokarmiane są przez rodziców, po czym stają się samodzielne. Poza okresem lęgowym mniszki przepasane, często w towarzystwie innych pokrewnych gatunków, np.: mniszek nadobnych (Lonchura flaviprymna), czy wprowadzonych w te rejony przez człowieka mniszek muszkatowych (Lonchura punctulata), tworzą olbrzymie stada. Stada takie są utrapieniem okolicznych rolników, ponieważ czynią znaczne szkody głównie na uprawach ryżu i pszenicy, ale też na uprawach innych zbóż. Lecące stada są niekiedy tak wielkie, że przysłaniają słońce i odnosi się wrażenie, że zapadł mrok. Pokarmem ponadto są także nasiona licznych gatunków traw, zielone części roślin oraz drobne bezkręgowce, szczególnie chętnie pobierane w okresie karmienia potomstwa.


(...)


Hodowla
(...)






Andrzej Jarosz




cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym wydaniu f&f, nr 08/2010 (139)









jazgarz

Jazgarz - ryba przeklęta?




Jazgarz (Gymnocephalus cernuus) należy do rodziny okoniowatych (Percidae). Jest utrapieniem rybaków i wędkarzy. Ci pierwsi nienawidzą go za wyżeranie ikry i wylęgu cenniejszych gospodarczo gatunków ryb, ci drudzy mają go za uciążliwego intruza na łowisku z uwagi na fakt, że głęboko połyka przynętę, dotkliwie kłuje ostrymi promieniami i kolcami oraz brudzi śluzem dłonie podczas wyjmowania haczyka i doszczętnie opanowuje łowisko, nie dopuszczając do przynęty pochodzenia zwierzęcego żadnych innych ryb.


Mało kto, wie...

Jazgarz to jednak piękna ryba. Mało, który wędkarz zastanawia się nad tym, podczas nerwowego wyjmowania głęboko połkniętego haczyka. Dodatkowo wielu z nich robi to nie uśmierciwszy wcześniej ryby, co dostarcza jej nieopisanych cierpień. Gdy już haczyk zostanie uwolniony półżywe zwierzę zostaje zwykle wyrzucone na brzeg, w krzaki. Tak zwykle, kończy się pochwycenie przynęty przez jazgarza. Mało kto bowiem wie, że zupa ugotowana na jego mięsie jest przepyszna. Mało kto wie, jakie ryba ta ma zwyczaje, biologię i że można z powodzeniem utrzymywać ją w zimnowodnym akwarium oraz oczku wodnym (brak okresu ochronnego). Mało kto wie, że ten niewielki drapieżnik jest ważnym ogniwem troficznym podwodnego łańcucha pokarmowego. Poniżej przedstawiam kilka ciekawych faktów z biologii gatunku, które pozwoliły jazgarzowi na tak udaną ekspansję.


Krewniak okonia

jazgarz W ogólnym pokroju jazgarz przypomina okonia. W jego ubarwieniu dominuje jednak kolor żółto-brązowy z zielonkawym i oliwkowym odcieniem. Ciało oraz płetwy pokryte są ciemnymi plamkami, upstrzeniami i wzorkami. Dwie płetwy grzbietowe, z których pierwsza ma dłuższe, grubsze i ostro zakończone promienie są ze sobą zrośnięte. Płetwy brzuszne posiadają twardy promień mający postać ostrego kolca i położone są za nasadą płetw piersiowych. Płetwa odbytowa ma dwa ostre promienie. W budowie zewnętrznej zwraca uwagę zaokrąglony, tępy pysk, duże, wysoko osadzone, szkliste oczy, lśniące metalicznie pokrywy skrzelowe z ostrymi kolcami, szorstkie, ktenoidalne, drobne łuski oraz duża ilość śluzu pokrywającego powłoki ciała. Przeciętna długość ciała wynosi kilka do kilkunastu centymetrów. W naszych wodach ryba rzadko przekracza długość 20 cm i masę ciała 100g.


Rozród

Dojrzałość płciową jazgarz uzyskuje zwykle w drugim roku życia, jednakże w cieplejszych rejonach świata roczne, przekraczające długość 10 cm mleczaki są już zdolne do rozrodu. Brak jest dymorfizmu płciowego. Gatunek bardzo płodny, fito-litofilny. Porcyjne tarło ma miejsce wiosną, w kwietniu, maju przy temperaturze wody od 6 do 20°C. Ryby trą się gromadnie na płyciznach. Śluzowata, lepka ikra o średnicy około milimetra składana jest w postaci długich, lepkich, galaretowatych wstęg, które przyczepiają się do kamieni, pni, gałęzi, roślinności podwodnej oraz żwirowo-kamienistego lub piaszczystego podłoża. Ikrzyca może w pierwszym tarle złożyć do 200.000; w kolejnych - po około kilka tysięcy jaj. Co ciekawe, rozwój ikry przebiega normalnie przy pH 6,5-10,5, co ma niebagatelny wpływ na ekspansję gatunku. Larwy wykluwają się po 6-12 dniach.


W naturze
(...)


W oczku wodnym
(...)


W akwarium
(...)


Na haczyku
(...)






Tekst:
Dr Huber Zientek




cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym wydaniu f&f, nr 08/2010 (139)










(91kB)

Rośliny mięsożerne

Drapieżnictwo u roślin - tym bowiem jest zjawisko mięsożerności - jest przystosowaniem dosyć niezwykłym. Ofiarami padają drobne zwierzęta jak owady, skorupiaki, pajęczaki i mięczaki


Rośliny mięsożerne tak samo jak inne rośliny zielone, są zdolne do fotosyntezy. Pokarm zwierzęcy zdaje się jednak uzupełnić ich dietę w związki azotu i niektóre mikroelementy. Mimo, iż pokarm zwierzęcy stanowi tylko "dodatek dietetyczny", wyspecjalizowane urządzenia służące do jego zdobywania sugerują, że ów "dodatek" gra niebagatelną rolę. Ubogie w składniki pokarmowe siedliska tych roślin jak np. torfowiska, suche ubogie gleby, czy porastanie pni i gałęzi innych roślin zdają się potwierdzać tę "teorię niedoborów pokarmowych".


Rosiczka

Najbardziej znaną w Polsce rośliną mięsożerną jest rosiczka (Drosera). W Polsce występują trzy gatunki rosiczek: rosiczka okrągłolistna (D. rotundifolia), rosiczka pośrednia (D. intermedia) i rosiczka długolistna (D. anglica). Rosiczki można spotkać na torfowiskach. Rośliny te wytwarzają rozetę długoogonkowych liści o kształcie okrągłym lub wydłużonym (w zależności od gatunku). Górna powierzchnia i brzegi liścia pokryte są włoskami gruczołowymi wydzielającymi lepki śluz i enzymy trawienne. Włoski mają kolor czerwony i na szczycie zakończone są kroplą swej wydzieliny. Pokryty kropelkami liść wygląda dla owada bardzo atrakcyjnie, bo wydzielina przypomina słodki nektar lub rosę. Zwabiony owad przykleja się do lepkich włosków liścia, które jednocześnie zaczynają się zginać i otaczać owada. Owad przyciśnięty do blaszki liścia i oblepiony śluzem dusi się. Następnie z włosków wydzielany jest sok trawienny, który rozkłada ciało owada. Po wchłonięciu "bulionu" liść ponownie rozprostowuje się.
Niewiele osób wie, że rosiczki są roślinami leczniczymi. Z gatunków europejskich wykorzystuje się rosiczkę okrągłolistną. Surowcem zielarskim jest ziele rosiczki (Herba droserae). Ziele rosiczki zawiera dość rzadkie w świecie roślinnym barwniki pochodne naftochinonu. Mają one działanie rozkurczające, pobudzają wydzielanie śluzu w oskrzelach, a także działają bakteriostatycznie. Napary i preparaty gotowe z rosiczki stosowane bywają w uporczywym kaszlu i zapaleniu oskrzeli. Dawniej z rosiczki wyrabiano nalewki zwane rosolisami (z łac. Rosa solis), których mianem określano później wszystkie wódki i likiery.
Obecnie rosiczki zostały prawie całkowicie wytępione, dlatego objęte są całkowitą ochroną gatunkową.
Rosiczkę można uprawiać w domu, w doniczce jako ciekawostkę botaniczną. Wymaga ona miejsca dobrze oświetlonego i wilgotnej gleby. Podłoże dla niej sporządza się z mchu torfowca (Sphagnum) lub z torfu. Wymaga ona obniżenia temperatury w czasie spoczynku zimowego. Rozmnaża się ją dość dobrze z nasion. Nasiona należy wysiać do płaskiego pojemnika wypełnionego torfem. Trzeba je lekko wcisnąć w podłoże, ale nie przykrywać! Na pojemnik nakłada się szklaną płytkę, co pozwala zachować stałą wilgotność. Rośliny kiełkują po około 3 tygodniach.


Muchołówka
(...)


Kapturnica
(...)


Dzbanecznik





Marta Orel-Regucka




cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym wydaniu f&f, nr 08/2010 (139)









Powrót do archiwum

Strona główna





Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespół. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.